In deze tweede aflevering meer duidelijkheid over de werking van de gemeenteraad en de politieke machtsverhoudingen ten opzichte van het college van Burgemeester en Wethouders.
Door Peter Luit, voorzitter Velsen Lokaal
In de eerste aflevering rondom de werking van het lokale politieke systeem verklaarde ik vooral de algemene principes van de zetelverdeling van de politieke partijen. Velsen heeft 33 zetels, welke verdeeld zijn over de partijen, die tijdens de laatste gemeenteraadsverkiezingen hun zetels hebben behaald.
Elke partij bepaalt zelf of zij ten aanzien van specifieke onderwerpen specialisten inzet. De gemeenteraad draagt de zwaarste verantwoording binnen de machtsverhoudingen ten opzichte van B&W en de uitvoerende ambtenaren. Kennis en kunde is dus uitermate belangrijk, de gemeenteraad is het hoogste orgaan en neemt de uiteindelijke beslissingen in het algemeen belang van de bevolking. Raadsleden zijn echter géén fulltime betaalde medewerkers binnen de gemeente, zij doen dus hun raadswerk naast hun dagelijkse verantwoordelijkheden tegen een vastgestelde onkosten vergoeding.
Een gemeenteraad is dus een samenstelling van een groep mensen die overdag doorgaans gewoon een baan hebben en dus vele uren extra tijd in het raadswerk moeten stoppen om de bevolking goed te kunnen vertegenwoordigen. Uiteraard zijn hierin grote kwaliteitsverschillen, die ook per partij verschillend zijn. Een kleine partij met één of twee zetels heeft natuurlijk minder mogelijkheden specialisten op elk terrein in te kunnen zetten. Een grote partij met bijvoorbeeld 5 zetels kan de taken doorgaans beter en makkelijker verdelen. Steunfractieleden kunnen een uitkomst zijn om de fractie inhoudelijk te ondersteunen.
De gemeenteraad neemt besluiten, die in meerderheid worden genomen, dus in het geval van de gemeente Velsen minimaal bij 17 van de 33 zetels. Een besluit kan dus een opdracht zijn aan een wethouder. Wethouders voeren dus de opdrachten uit, die door de gemeenteraad worden geformuleerd. Dat kunnen eenvoudige opdrachten zijn, bijvoorbeeld het beantwoorden van vragen rondom een bepaald onderwerp, maar ook een complexe onderzoeksopdracht. De wethouder legt dus verantwoording af aan de gemeenteraad. Wethouders zijn in onze gemeente wel in vaste dienst en worden dus betaald uit de gemeentekas.
Uiteraard is de sterkte van de coalitie (dus de partijen die de wethouders hebben geleverd) een belangrijk machts element binnen de raad. Zij vormen immers de meerderheid. Toch kan de raad in meerderheid ook voorstellen verwerpen, die door B&W worden voorgelegd, ondanks de politieke meerderheid van partijen die het college vormen. Dat is het complexe politieke spel, welke niet altijd alleen maar door objectieve gegevens wordt beïnvloed. Vaak spelen persoonlijke- en dus subjectieve argumenten een rol.
De strekte van een gezamenlijke gemeenteraad is bepalend voor het succes van de coalitie. Een slappe gemeenteraad geeft burgemeester en wethouders extra macht, waardoor een gemeenteraad wel eens buitenspel kan worden geplaatst.
Een burgemeester die zowel de raadsvergaderingen als de B&W vergaderingen voorzit, moet de juiste balans weten te bewaken en bewaren tussen de verschillende machtsverhoudingen. In die zin zijn de communicatieve vaardigheden van een bugemeester vaak doorslaggevend, niet zozeer inhoudelijk, maar wel in de juiste politieke verhoudingen. Volgende week meer over de rolverdeling tussen burgemeester en wethouders.
Geef een reactie