Binnen het dualisme – het systeem waarin gemeenteraad en het college het gemeentelijk beleid ontwikkelen – kan het raar lopen. Zo ook afgelopen week met de perspectiefnota 2012, de voorbereiding op de begroting voor 2013.
Toen ik een paar weken geleden de stukken in mijn handen kreeg was ik blij verbaasd. De stapel papier was aanzienlijk geslonken ten opzichte van vorig jaar. De overzichtelijkheid en zelfs de leesbaarheid waren toegenomen. Een handreiking naar de raad, die zich met aanzienlijk minder leestijd de stukken ‘eigen’ kon maken. Ingrediënten om afgelopen woensdag- en donderdagavond op zijn minst soepel te laten verlopen.
Toch was dat niet het geval. De ogenschijnlijk betere opzet werd op vele punten door de raad (wisselend in coalitie en oppositie) betwist in zowel de onderwerpen als de daaraan te besteden bedragen. Op donderdagavond toonde het geheel een nogal chaotische aanblik. Ik kon het me communicatief bezien wel als een teleurstelling voorstellen voor het college. Ik denk immers dat zij het gevoel hadden vooral hun best te hebben gedaan door de inhoud van de door hun ambtenaren gemaakt stukken, zo goed mogelijk toegankelijk te maken.
Misschien was het wel iets te gemakkelijk gemaakt en werden er iets te snel labels (lees getallen) aan gehangen. Getallen die kennelijk bij de raad nogal intimiderend overkwamen. En ook dat is te begrijpen: ‘5 miljoen voor de uitwerking van Visie op Velsen 2025‘. Dat is iets te snel door de bocht en ook het college begreep dat wel. Maar het was te laat om die getallen in samenspraak te nuanceren. Al werden er pogingen gedaan om die 5 miljoen meer te bestempelen als ‘potje’ voor diverse toekomstige ontwikkelingen richting 2025. Plotseling mocht daar ‘van alles’ onder vallen en werd het afgebakende kader van de ‘Visie op Velsen 2025’ af en toe verlaten.
Op naar de perspectiefnota van 2013. Ik zou de suggestie willen doen, de nota niet meteen te voorzien van getallen per onderwerp. Het mag best duidelijk zijn welk maximaal besteedbaar bedrag beschikbaar is. Collega en raad (dus de optelsom van de visies van alle fracties) bepalen afzonderlijk welke reeks onderwerpen belangrijk zijn en is de nota passen. Dus indienen, overeenkomsten en verschillen bepalen, uitmiddelen en in de nota opnemen. Nadat de nota inhoudelijk is aangenomen, doen raad en college hetzelfde voor de procentuele verdeling van het budget. Met bijvoorbeeld 20 onderwerpen kunnen 20 kaartjes worden gemaakt van elk 5% voor zowel uitgaven als bezuinigingen. Elke fractie hangt per onderwerp kaartjes op om aan te geven waarin geïnvesteerd kan worden en waarop bezuinigd moet worden. En ook het college doet dat. Vervolgens kunnen al die getallen dan worden uitgemiddeld en je begroting is binnen een half uur accoord bij zowel raad als college.
Zou het echt zo kunnen? Of blijft de spagaat tussen raad en college altijd het spanningsveld van het dualisme? Vorige vroeg schreef ik in mijn ‘weekendoverpeinzing‘ of het allemaal niet wat eenvoudiger kon. Dit weekend weet ik het zeker, het kan, maar willen we het ook? De burger in ieder geval wel.