Op deze website hebben wij al eerder een aantal artikelen gepubliceerd over de werking van B&W, de raad en de ambtenaren. Politieke partijen hebben ook een eigen structuur, die we hier duidelijk willen maken om de gebeurtenissen van afgelopen week binnen de VVD te kunnen verduidelijken, zonder in te gaan op de inhoudelijke politiek.
• Duidelijkheid in rollen fractie en bestuur belangrijk voor het begrip van de werking van een – wederom – complex systeem
• Lees reactie regionaal bestuur VVD Kamercentrale Haarlem
Een politieke partij ontstaat veelal door middel van het oprichten van een vereniging (meestal met officiële statuten en een huishoudelijk reglement). Dat gaat allemaal via een notaris, die de stukken van een vereniging officieel registreert. Vanuit de vereniging wordt eens per vier jaar de kieslijst voor fractieleden samengesteld, die bij de gemeenteraadsverkiezingen worden ‘voorgedragen’ om door de burger gekozen te worden tot raadslid. Daarna ben je dus fractielid binnen de partij en raadslid binnen de gemeenteraad. Het door de leden gekozen bestuur heeft als taak de rol en uitvoering van de fractietaken te bewaken. Daarbinnen kunnen grote verschillen optreden. Landelijke partijen krijgen doorgaans vanuit ‘Den Haag’ een behoorlijk ‘protocol’ opgelegd. Lokale partijen hebben in die zin wat meer vrijheid om de rolverdeling tussen bestuur en fractie te regelen. Een ‘ongeschreven afspraak’ is doorgaans wel dat de fractie zich exclusief bezighoudt met de politieke inhoud. Het bestuur controleert de fractie op de uitvoering van het (meestal in gezamenlijkheid goedgekeurde) verkiezingsprogramma en kan vooral een bijdrage leveren in de vorm waarin de inhoud aan de leden (en in steeds vaker voorkomende gevallen aan de burger) wordt gecommuniceerd. En ja, social media spelen in deze tijd daarbij een steeds belangrijker wordende rol.
Bij conflicten is er sprake van meerdere mogelijkheden. De fractieleden zijn gekozen door de bevolking. Ondanks het feit dat deze zijn voorgedragen door het bestuur, kunnen deze niet door het bestuur worden weggestuurd, wel kunnen zij zelf opstappen en als zelfstandig raadslid doorgaan. Het bestuur kan daarentegen wel door de leden worden weggestuurd, als de leden menen dat het bestuur haar taken niet maar behoren uitvoert. De fractieleden zijn ook gewoon lid van de vereniging en hebben dus een gewone stem in dat soort situaties. Algemene Leden Vergaderingen (ALV’s) worden doorgaans door een kleine hoeveelheid trouwe leden bezocht. Gemiddeld kom er (zeker in lokale situaties) niet meer dan enkele tientallen leden op dergelijke vergaderingen af.
De media maken er vaak een spektakel van, maar in feite sturen doorgaans niet meer dan 10-20 mensen een bestuur weg. Op basis van kennis en kunde? Dat doet er niet meer toe. Het is een wetmatig en getalsmatig spel, welke gespeeld wordt in een al dan niet geloofwaardige strijd tussen fractie en bestuur. Als de fractie zelf unaniem meestemt met de rest van de leden, dan is er eigenlijk niet veel aan de hand. De fractie gaat zonder bestuur gewoon door met haar werk. In het geval van een landelijke partij neemt een regionaal bestuur de rol van het lokale bestuur over. U merkt als kiezer eigenlijk niets van deze situatie, al is het voor het imago van partij op zijn minst niet bevorderlijk.
Anders wordt het wanneer de fractie zelf verdeeld stemt, dan ontstaat naast de breuk met het bestuur ook een breuk binnen de fractie. Deze kan mogelijk hersteld worden na intern overleg, maar in het ergste geval resulteren in een al dan niet gedwongen afsplitsing, daarmee wordt een voormalig fractielid van een partij dan een onafhankelijk raadslid. Ook in Velsen is dit enige keren voorgekomen. En ook dat is niet bevordelijk voor het imago van de partij.
Geef een reactie