Maar liefst 12 organisaties hebben onlangs Berenschot de opdracht gegeven een mogelijke fusie te bestuderen tussen 4 IJmond gemeenten. Ze noemen zichzelf Initiatiefgroep Bestuurlijke Vernieuwing IJmond.
• Hoe zit het met de fusieplannen van de initiatiefnemers zelf, bijvoorbeeld ondernemersverenigingen, onderwijsinstellingen, woningcorporaties en gezondheidsinstellingen?
• Aantal standaard zaken makkelijk te bundelen, zoals burgerzaken, economische zaken en wellicht ook cultuur en welzijn
• In hoeverre zijn vergezichten als Visie op Velsen 2025 relevant binnen deze discussie?
• Binnenkort enquête/poll op deze website
Kort door de bocht gezegd hebben ambtenaren en politici van de 4 gemeenten weinig positief gereageerd op een mogelijke studie naar een fusie. Berenschot zegt hierover: ‘Behoud van autonomie vinden ze belangrijker dan kostenvoordelen. Er is sprake van bestuurlijke onwil.’ Daarnaast stelt Berenschot dat de IJmondse gemeenten niet zijn opgewassen tegen grote opgaven van de toekomst.
Maar inhoudelijk zegt het artikel in de IJmuider Courant niets over mogelijke suggesties van het onderzoeksbureau op het gebied van bestuurlijke vernieuwing. Laten we eerst eens wat getallen in kaart brengen:
– Velsen met 33 zetels, 11 fracties, 4 lokale fracties met 11 zetels, 67.500 inwoners
– Beverwijk met 25 zetels, 7 fracties, 2 lokale fracties met 4 zetels, 38.250 inwoners
– Heemskerk met 25 zetels, 7 fracties, 2 lokale fracties met 4 zetels, 38.500 inwoners
– Uitgeest met 15 zetels, 6 fracties, 2 lokale fracties met 6 zetels, 12.500 inwoners
Opgeteld zijn dit nu 98 zetels, met 7 landelijke partijen (73 zetels) en 10 lokale partijen (25 zetels). Het totaal aantal inwoners bedraagt ca. 157.000. Minder dan Breda en Almere, iets meer dan Amersfoort en Zaanstad, net zoveel als in Enschede en Nijmegen.
– Enschede met 39 zetels, 9 fracties, 2 lokale fracties met 5 zetels (omvang B&W 7 )
– Zaanstad met 39 zetels, 14 fracties, 7 lokale fracties met 12 zetels (omvang B&W 8 )
Als we dit zouden doorrekenen richting één nieuwe IJmond gemeente, dan zou dat betekenen dat ca. 60% van de nu bestaande zetels zouden moeten verdwijnen. Velsen telt een 6 koppig college, Heemskerk (6), Beverwijk (5) en Uitgeest (4).
De groottes van de ambtenaren apparaten zijn niet van de respectievelijke websites te halen, maar vooral daar zal Berenschot het kostenvoordeel vandaan hebben gehaald. Daarnaast zijn natuurlijk heel veel kosten te besparen in de vele gemeentelijke organisaties buiten de directe kosten om in de lokale gemeentehuizen.
Veel argumenten gaan voorbij aan lokale behoeften. Zo vindt het bureau de ontwikkeling van een koopgoot in IJmuiden overbodig omdat Beverwijk voldoende winkelcapaciteit biedt. Natuurlijk is er over de koopgoot veel te zeggen, maar vervolgens niets doen aan de centrumfunctie van IJmuiden, omdat Beverwijk voldoende winkels heeft, is natuurlijk geen argument voor een fusie. Ook toerisme wordt door Berenschot genoemd. Ook hier weer een vingerwijzing naar Velsen, die het eigen strand flink promoot, maar Beverwijk daar niet bij betrekt, met het strand Wijk aan Zee.
Is een fusie echt noodzakelijk? Of zijn er een reeks onderwerpen te noemen op basis waarvan de vier gemeentes kunnen samenwerken zonder de ingrijpende maatregelen om tot één centraal bestuur te komen. Het Noordzeekanaal snijdt daarnaast nog eens het gehele gebied in twee delen, waardoor het noodzakelijk zal zijn twee stadskantoren te handhaven voor de burger loket functies. Hoogst waarschijnlijk zouden de bestaande gebouwen van Velsen en Beverwijk overblijven, hetgeen de besparing voor het van de hand doen van de lokaties Heemskerk en Uitgeest gering maakt.
En dan hebben we het nog geen eens gehad over de bestuurbaarheid. Hoe moet een raadslid, komend uit het noorden van Uitgeest meepraten over een ruimtelijke ordenings vraagstuk in Santpoort Zuid? Zo zijn er tientallen voorbeelden te noemen. Dat de deskundigheid van gemeenteraadsleden wel wat meer aandacht mag krijgen, is geen vraag waard, maar een vaststaand feit. En op basis daarvan kunnen gemeentes best tot meer onderlinge afspraken komen. Of daarmee het eigen lokale belang dan ook ruimschoots wordt overschreden (in positieve zin), blijft natuurlijk wel een vraag. Niets menselijks is ons vreemd als het gaat om afbakenen van (lokale en persoonlijke) machtsterreinen.
Lees de optekening van Fokke Zaagsma op zijn blog na een rondje bellen met de politieke partijen in onze gemeente. (tevens bron van het IJmond bordje)
Geef een reactie