Gisteravond stond het onderwerp HOV – Hoogwaardig Openbaar Vervoer – onder invloed van veel insprekende burgers centraal in het actualiteitenuurtje van de eerste raadsvergadering van dit jaar. Vanaf de publieke tribune was het communicatief bezien een interessant fenomeen.
• Actualiteitenuurtje vergde twee uur
• Burger weet onvoldoende dat eenmaal genomen besluiten in de uitvoering door ambtenaren worden overgenomen en maar weinig ter controle terugkomen in de raad
Optimale burgerparticipatie is misschien wel een utopie, maar het omgekeerd opleggen van besluiten doet het wantrouwen in het politieke systeem keer op keer flink toenemen. Dat resulteert in interessante vormen van communicatie. De burger zegt: ‘Wij hebben een alternatief, maar u wilt niet luisteren’. B&W zegt: ‘We praten met iedereen en elk alternatief wordt meegewogen’. Op de publieke tribune schuiven belanghebbenden heen en weer, ze fluisteren elkaar woorden in en glimlachen om het stukje theater welke ze kosteloos mogen ondergaan. Op de achtergrond luisteren ambtenaren mee, die de volgende dag de beleidsmakers bij de provincie even komen ‘bijpraten’.
Met enig historisch besef zou toch minstens het gevoel bij zowel raad als B&W moeten opkomen dat dit ’traject’ – letterlijk en figuurlijk – niet goed loopt. Echte burgerparticipatie begint bij de betalende burger zelf. Nee, lang niet elk onderwerp hoeft aan de burger te worden voorgelegd. Dat wil de burger ook helemaal niet. Maar grote projecten als HOV verdienen een goed doorlopen burgerparticipatie traject. Het HOV project wordt echter opgelegd door zogenaamde hogere overheden die erg ver van de burger afstaan. Maar ze werken wel in hetzelfde politieke systeem als onze eigen gemeente. Dus de gemeente treedt niet op als één burger tegen provinciale- of landelijke overheid. Ze doen doorgaans mee, omdat ze dat zo gewend zijn. Vervolgens legt ook de gemeente de plannen op. Totdat de burger gaat protesteren.
Is de burger op tijd? Gisteren probeerde één raadslid de burgers daar nog op te wijzen. Er viel een stilte. Het lijkt ‘vijf voor twaalf’. Wat kan de burger nog in dit uitvoerende stadium? Zodra door de raad besluiten zijn genomen, verdwijnen ze uit de raadszaal naar het uitvoerende – dus ambtelijke – niveau. Het ‘actualiteiten uurtje’ kent echter een vrije vorm van inspraak door burgers. De raad kijkt lijdzaam toe, het onderwerp HOV staat niet meer op de politieke agenda. Maar de burger is er nog niet klaar mee, kent de politieke agenda niet en kijkt puur naar haar of zijn eigen belangen.
Het schort dus aan een gedegen communicatie protocol, welke op voorhand zou moeten worden gemaakt. Eerst de burger aan het woord laten. Welke behoeften leven er op het gebied van openbaar vervoer? En ja, dan mag je best kijken naar een wat grotere regio dan alleen de gemeente. Doe voldoende zichtbaar aan metingen, wie gaan er elke dag met de auto naar Nieuw Vennep? Wie van die automobilisten krijgen we in de bus?
Moet je voor dit traject alles helemaal overlaten aan de belanghebbende burger? Dat hoeft niet in de meest absolute vorm. We weten allemaal dat het een puinhoop wordt als we allemaal maar wat gaan roepen. Nee, er moet wel een structuur gemaakt worden, maar wel een structuur waar de burger achter staat. De burger wil en kan serieus genomen worden. Zij zijn immers de deskundigen in hun dagelijkse bewegingen van huis naar werk en omgekeerd. Dus nee, niet het zoveelste Berenschot onderzoek laten uitvoeren, maar de werkelijkheid van de eigen burger in kaart brengen door de bestuurders van Velsen met die burger zelf te laten praten, offline en online. Burgerparticipatie begint bij de burger en niet bij de overheid. En de middelen om dat te kunnen doen, zijn tegenwoordig legio. Maak er gebruik van en voorkom dit soort toneelstukjes.
Mieke van der Putte zegt
Wij willen onze bus terug in Santpoort Zuid, in elk geval bijv. van 12.00 tot 18.00, dat kan toch niet teveel gevraagd zijn? In de bus naar het IJmuider strand zit doordeweeks en ’s avonds ook geen sterveling, dus als het om 4,5 of 5,0 personen gaat… Kan er iets samen met Bloemendaal die ook al helemaal verstoken zijn van busvervoer?
Peter Luit zegt
@Mieke: dank voor je reactie. Ik kan je slechts verwijzen naar het antwoord welke fractievoorzitter Marianne Vos al eens eerder op deze vraag gaf: https://www.velsenlokaal.nl/2011/11/velsen-lokaal-wil-het-terras-in-santpoort-noord-sneller-herbouwen/