Ontwikkelingen jeugdhulp en Beleidskader participatie

Op 18 februari was ik woordvoerder namens Velsen lokaal bij de sessie over dit onderwerp. Doel was om informatie uit te wisselen over de ontwikkelingen in de jeugdhulp en om raadsleden input te geven op de verwervingsstrategie. Tijdens een presentatie zijn we bijgepraat over de laatste ontwikkelingen sinds de vorige sessie van 12 november en kregen we een update van de ingezette acties tot nu toe.  De conclusies uit het landelijk onderzoek naar de tekorten van de jeugdhulp bevestigen de overtuiging dat we ons als gemeenten moeten inspannen om die tekorten terug te dringen, maar ook dat er grenzen zijn aan onze invloed. De 20 belangrijkste partners in het preventieve veld zijn al gesproken over de herijking en zij vinden een budgetplafond van 5% realistisch en haalbaar en zij willen graag meedenken over duurzame oplossingen.  Wij worden hier enthousiast van! We stellen vanaf nu heldere financiële grenzen aan de inzet op de jeugdhulp in Velsen. Tegelijk doen we dit inhoudelijk gedreven. Vanuit de gedachte van de transformatie: hulp moet zo passend en laagdrempelig mogelijk, zo thuis mogelijk en integraal aangeboden worden!

Negatieve invloed Corona maatregelen

Er zijn wel serieuze zorgen om de negatieve invloed van de Corona maatregelen op het welzijn van onze jongeren en ook om de kwetsbare kinderen in Velsen, zeker wat betreft de stijgende problematiek rondom veiligheid. We zullen ook gezamenlijk moeten nadenken over het voorkomen van het verder oplopen van de wachtlijsten (verstopping).

Door meer onderlinge samenwerking tussen WMO en inkomens consulenten, wijkteams en het CJG ontstaat integrale ondersteuning en krijgen we gezinnen en kinderen sneller in beeld. Het CJG gaan we dichterbij halen en ook op en met scholen wordt meer samenwerking gezocht. Voor de wens om een praktijkondersteuner bij iedere huisarts is al een plan van aanpak gereed. Heel positief!

Herijking toegang

Bij de Herijking van de toegang gaan we verwijzen volgens het principe ‘nee, tenzij’ in plaats van de nu gehanteerde ‘ja, mits’. We gaan ook strikter kijken naar het aantal uur zorg die we verlenen en de noodzaak tot verlengingen van zorg aan jeugdigen. Er zijn bestuurlijke gesprekken met het CJG gevoerd en er is een verkennend onderzoek afgerond op ambtelijk niveau. Het CJG IJmond zal op korte termijn een plan van aanpak opstellen. Ook in de inkoop 2022 landt dit onderdeel.

Financiële grenzen  en het tegengaan van ongewenste effecten

Met het ontwikkelde script is er vanaf nu maandelijks inzicht in het beschikbare budget en de uitgaven van die maand. Per kwartaal gaat de gemeente reminders sturen naar haar jeugdzorgaanbieders. Volledige uitsluiting van na-facturatie is nu binnen de huidige contractafspraken wettelijk niet mogelijk., maar we kunnen wel bijsturen en drukken op eerdere aanlevering van informatie. In de nieuwe aanbesteding zullen wel concrete afspraken over tijdige facturatie worden opgenomen. Dan zijn we af van de huidige maximale termijn van vijf jaar. Tot slot zijn de budgetplafonds voor aanbieders per januari 2021 ingevoerd en dit is echt een belangrijk middel in de sturing op de uitgaven. De budgetplafonds worden verder uitgewerkt in nauwe afstemming met Haarlem en de raad wordt per kwartaal bijgepraat over de voortgang.

Wat betreft het tegengaan van ongewenste effectenwordt casemanagement voor complexe zaken met een forse stapeling aan trajecten en kosten in het plan van aanpak van het CJG betrokken.

Verwerkingsstrategie en de mening van Velsen Lokaal daarover

Om per 1 januari 2022 te kunnen starten met werken volgens nieuwe inkoop overeenkomsten met aanbieders van jeugdhulp, vindt de eerste helft van 2021 de inkoopprocedure plaats. Uitgangspunt is dat die overeenkomst 9 jaar duurt. Aanbieders moeten kunnen aantonen (op termijn maar voor start van de overeenkomst) aan de integraliteit-vereisten te voldoen (de aanbieder of samenstelling van aanbieders moeten aantonen in staat te zijn alle noodzakelijke zorgvormen voor alle doelgroepen te kunnen leveren). Zij hoeven nog niet hun samenwerking geformaliseerd te hebben, maar wel een robuust en overtuigend plan kunnen overleggen waaruit blijkt dat zij hier tijdens de inkoopprocedure aan zullen voldoen. Aanbieders die zich niet aanmelden of niet gekozen worden als beoogd strategisch partner, mogen niet later alsnog een aanbieding doen. Zij kunnen zich later nog wel aansluiten bij de geselecteerde strategische partners. Vooralsnog bestaat de wens niet om vooraf een maximaal aantal te contracteren aanbieders te bepalen. De verwachting is dat het integraliteit vereiste op zich voldoende zwaarwegend is om te komen tot de gewenste reductie van het aantal direct gecontracteerde aanbieders.

Aan de raadsleden werden de volgende vragen gesteld:

1)  In hoeverre kunt u zich vinden in de inhoudelijke- en sturing uitgangspunten?

Uit de uitgangspunten komt een duidelijke wens naar voren om jeugdhulp meer integraal en zoveel mogelijk in de eigen leefwereld van de jeugdige en zijn gezin te organiseren, eventueel met ondersteuning van hun eigen sociale netwerk. Daar kan Velsen Lokaal zich prima in vinden, maar hoe gaan we daarop sturen en waarop sturen we precies? Doen we dat middels het opleggen van sancties of juist via beloning? Dat vragen wij ons af…..

2) Wat is uw opvatting over de voorgenomen wijze van aanbesteding?

Door dialooggericht aan te besteden kunnen gecontracteerde jeugdhulpaanbieders – anders dan nu – alle vormen van jeugdhulp bieden en hoeven zij niet meer door te verwijzen naar elkaar. Aan jeugdhulpaanbieders vragen we ook om het gehele spectrum van zorg te bieden. Jeugdigen en gezinnen krijgen dan met minder verschillende aanbieders te maken. Deze manier van aanbesteding maakt het tot slot mogelijk om de tijd te nemen voor inhoudelijke keuzes en die samen met de toekomstige partners uit te werken en te maken. Velsen lokaal staat hier zeer positief tegenover. Wij vinden de dialoog aangaan en samen de gemeenschappelijke deler zoeken heel belangrijk. LGV  vroeg ons hoe wij denken over pre-kwalificatie vooraf, maar wij zijn toch meer positief over het verder uitwerken van die dialoog. 

3) Heeft u nog aandachtspunten hierover of mist u nog wat voor het college?

Velsen Lokaal wil graag meer aandacht voor het voorkomen van het oplopen van de wachtlijsten (verstopping). Deze is nu al vaak 3 maanden. De inzet van praktijkondersteuners bij iedere huisarts in Velsen vinden wij, net als vele andere politieke partijen, een positieve ontwikkeling. Uit de 4^e Corona QuickScan van januari dit jaar onder Jeugdhulpaanbieders, uitgevoerd door de Jeugd Autoriteit, is een toename te zien in het aantal crisisaanmeldingen, met name in de GGZ. Er is ook sprake van uitgestelde hulp, die uiteindelijk kan leiden tot de inzet van zwaardere hulpverlening. Jeugdigen ervaren stress door Corona Maatregelen, dit leidt tot spanningen in gezinnen en een grotere vraag naar hulp. Velsen Lokaal maakt zich hier wel zorgen om.

En zorgen hebben wij nog meer rond de uitstroom. Uitstroom bevorderen zal de grootste uitdaging worden, want de doorstroom naar vervolghulp geeft al lange tijd problemen, dit was al zo ver voor de Corona crisis. Er zijn te weinig vervolgplekken, mensen stellen het vragen om hulp nu uit door Corona en mensen zijn bang voor de overstap naar andere hulp. Wachtlijsten en budgetplafonds spelen hier een grote rol. Velsen lokaal vraagt het college dan ook extra aandacht te hebben voor de mogelijke negatieve effecten van de budgetplafonds, waarvan wij zeker wel de noodzaak inzien.

Uit diezelfde  QuickScan blijkt tot slot nog een aantal zaken: Bij langer voortduren van de Corona crisis kunnen personeelstekorten een risico vormen voor de continuïteit van de hulpverlening. Er is steeds meer verzuim door ziekte, het wachten op testuitslagen en door quarantaine van medewerkers, Personeelstekorten lopen op bij de toch al krappe arbeidsmarkt en de kosten voor inhuur stijgen.

Vervolgsessie eind mei 2021

Over 3 maanden zal een vervolgsessie plaatsvinden. Onderwerpen die dan in ieder geval aan bod komen zijn: de zorgcontinuïteit , 18- / 18+(perceel 5), dichtbij in de leefwereld, acceptatieplicht, bekostiging en budgetplafonds, zorg innovatie, samenwerking formele en informele zorg, samenwerking met verwijzers, wachtlijstproblematiek, specifieke doelgroepen, kleine, lokale en vrijgevestigde praktijken, de (verschillen in) de toegang per gemeente, keuzevrijheid, contractuele voorwaarden, crisis en beschikbaarheid bedden, naschoolse opvang normalisatie,  afspraken over (geen?)marges, onderaannemers, kwaliteitsafspraken en tot slot zorg en onderwijs breed.

Wordt vervolgd…