ICT gemeenten – mogelijk machtsmisbruik door PinkRoccade en Centric

Voor de gemeentelijke dienstverlening hebben gemeenten software nodig. Denk aan de aanvraag van identiteitsbewijzen en rijbewijzen, de aanvraag van een verklaring omtrent gedrag (VOG), de verwerking van vergunningaanvragen, de coördinatie van zorgtaken en de beoordeling van zorgaanvragen. Voor gemeenten is van groot belang dat de zogenaamde kernapplicaties goed werken en altijd beschikbaar zijn. Er zouden grote problemen ontstaan als je bijvoorbeeld geen paspoort of rijbewijs kunt aanvragen of de geboorte van een kind niet kunt aangeven. NRC Handelsblad en Reporter Radio hebben onderzoek gedaan naar de gemeentelijke ICT-markt en een aantal zorgwekkende dingen aan het licht gebracht. Daarom heb ik vragen aan het college gesteld om duidelijkheid te krijgen over de Velsense situatie en mogelijke problemen.

digitaal loket Velsen

Deze week publiceerden NRC Handelsblad en Reporter Radio resultaten van hun onderzoek over de gemeentelijke ICT-markt. De resultaten zijn onder andere verkregen door middel van een enquête onder gemeentesecretarissen en ict-functionarissen. Bijna 60% van de gemeenten heeft de enquête ingevuld. Volgens dit onderzoek maken PinkRoccade en Centric, de dominerende leveranciers in de ICT-markt voor gemeenten, misbruik van hun positie onder andere door hoge prijzen te vragen en door enorme prijsverhogingen door te voeren. Dat terwijl de klanttevredenheid en kwaliteit te wensen overlaten. Onderzoeksjournalist Derk Stokmans spreekt zelfs van gijzeling door de twee ‘softwareboeren’ . Hij schrijft: ‘Koning is de klant niet, in de markt voor gemeentelijke software. De relatie lijkt eerder een gijzeling door PinkRoccade en Centric, die samen voor negen van de tien gemeenten hoofdleverancier zijn.’ Vooral PinkRoccade komt negatief uit deze enquête naar voren.

Bron ANP

De gemeente Velsen maakt gebruik van applicaties van PinkRoccade. Bij Velsen Lokaal rijzen de vragen hoe afhankelijk de gemeente Velsen van PinkRoccade en zijn software is, wat de impact is op de ict-kosten en als er zo’n afhankelijkheid bestaat, hoe dit probleem aangepakt wordt.

Daarom heb ik de volgende vragen aan het college gesteld:

Vraag 1
a. Wie zijn de twee hoofdleveranciers van kernapplicaties in de gemeente Velsen?
b. In hoeverre maakt de gemeente Velsen gebruik van software, systemen en adviesdiensten van PinkRoccade en/of Centric?
c. Kan het college een overzicht geven van de kernapplicaties en hun leveranciers, die door de gemeente Velsen gebruikt worden?
d. Welke kosten zijn gemoeid met de software, systemen en/of adviesdiensten van PinkRoccade en Centric in Velsen? Graag een gespecificeerd overzicht per leverancier met onderscheid tussen eenmalige kosten (aanschaf, adviesdiensten) en periodieke kosten: zoals licentiekosten, beheerkosten en kosten voor dienstverlening?
e. Wat zijn de uurtarieven die PinkRoccade en/of Centric in rekening brengen voor de verschillende diensten bij de gemeente Velsen? Graag ook aangeven hoe de tarieven zich sinds 2010 per jaar hebben ontwikkeld.

Vraag 2
Hoe hebben de kosten voor systemen en adviesdiensten van PinkRoccade en/of Centric zich sinds 2010 ontwikkeld? Graag de kosten voor PinkRoccade en Centric afzonderlijk weergeven.

Vraag 3
a. Heeft de gemeente Velsen deelgenomen aan de enquête van Reporter Radio en NRC Handelsblad? Zo nee, waarom niet?
b. Wat is het algemene oordeel van het college over de (kwaliteit van de) dienstverlening en de kosten van PinkRoccade en/of Centric t.a.v. de producten en diensten die door de gemeente Velsen afgenomen worden?
c. In welke mate is de gemeente Velsen afhankelijk van PinkRoccade en/of Centric?

Vraag 4
Welke problemen heeft het college ervaren bij het doorvoeren van veranderingen in het applicatielandschap als het gaat om software van PinkRoccade en/of Centric? Zijn er ook problemen te benoemen ten aanzien van andere leveranciers?

Vraag 5
In hoeverre heeft de gemeente Velsen de afgelopen jaren geprotesteerd tegen tariefsverhogingen die PinkRoccade en Centric in het vooruitzicht stelden en/of hebben doorgevoerd? Graag concreet onderbouwen met kopieën van mails en/of brieven en/of gespreksverslagen.

Vraag 6
Volgens de enquête overweegt 39% van de respondenten de relatie met PinkRoccade te verbreken en is bij 13% van de respondenten door PinkRoccade gedreigd met vertraging van de levering van software(updates).
a. Is de relatie met PinkRoccade verslechterd en/of overweegt de gemeente Velsen de relatie met PinkRoccade te verbreken? Graag een onderbouwing van het antwoord.
b. Heeft PinkRoccade Velsen gedreigd met blokkade van software(update)leveranties? Zo ja, wanneer en hoe?

Vraag 7
a. In hoeverre vindt het college de positie van de gemeente Velsen ten opzichte van de hoofdleveranciers sterk genoeg om voor het zelf gewenste automatiseringslandschap te kiezen?
b. In hoeverre is sprake van gedwongen winkelnering?

Vraag 8
Het NRC Handelsblad schrijft: ‘Uit tientallen gesprekken met hoge lokale ICT-ambtenaren en experts en interne documenten van gemeenten en een enquête van het bureau Overheid in Nederland onder alle gemeenten komt een beeld naar boven van een disfunctionele markt die door leveranciers maximaal wordt benut – en gemeenten die deze situatie door onkunde, gewenning of een gevoel van hulpeloosheid grotendeels op haar beloop laten.’

a. Hoe kijkt het college naar de wijze waarop Velsen in het licht van het oordeel van NRC Handelsblad op de afhankelijkheidssituatie reageert en handelt? Is de gemeente Velsen afwachtend? Herkent het college zich in het gevoel van hulpeloosheid? Laat het college de ict-problematiek rondom PinkRoccade en Centric op zijn beloop?
b. Welke maatregelen gaat het college nemen of heeft het reeds genomen om de afhankelijkheid te verkleinen?
c. Bestaan er initiatieven om bijvoorbeeld vanuit de VNG of het Ministerie van Binnenlandse Zaken gecoördineerd maatregelen te nemen tegen PinkRoccade en Centric? Zo niet, is het college bereid dit aan de VNG, de minister van BZK of andere belangenorganisatie te vragen?
d. Hoe denk het college over de mogelijkheid om de onrechtmatigheden, het machtsmisbruik en ogenschijnlijk gebrek aan concurrentie bij de Nederlandse Mededingingsautoriteit aan te kaarten en de NMA te vragen om onderzoek te doen en eventuele maatregelen te nemen?

Vraag 9
a. Is het college het met Velsen Lokaal eens dat deze onevenwichtige marktsituatie onwenselijk en schadelijk is voor gemeenten en de dienstverlening aan inwoners en bedrijven en dat daardoor kosten en tarieven die worden doorbelast onnodig hoog zijn?
b. Is het college het met Velsen Lokaal eens dat de afhankelijkheidsrelatie met PinkRoccade ook voor Velsen onwenselijk is? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat gaat het college doen om dit probleem op te lossen.

Vraag 10
Op 4 november 2015 organiseert PinkRoccade een seminar IBurgerzaken voor de GebruikersVerening van PinkRoccade in het gemeentehuis van Velsen.
a. Waarom stelt het college ruimte en faciliteiten in het gemeentehuis beschikbaar voor activiteiten van PinkRoccade?
b. Welke financiële afspraken zijn daarover met PinkRoccade gemaakt?
c. Is het college het met Velsen Lokaal eens dat het onwenselijk is dat een leverancier die misbruik maakt van zijn machtspositie, waarover veel collega-gemeenten ontevreden zijn, die onder vuur licht en niet publiekelijk wenst te reageren op de aantijgingen, gebruik maakt van ruimten en faciliteiten in het gemeentehuis van Velsen?
d. Is het college bereid geen medewerking te verlenen en geen ruimte en faciliteiten te bieden ten behoeve van een seminar van PinkRoccade? Zo nee, waarom laat het college dan alsnog een dubieuze leverancier het seminar in het gemeentehuis organiseren?