Met een transformatie-agenda sociaal domein zijn we er nog lang niet

Het is alweer een maand geleden dat de behandeling van de transformatie-agenda sociaal domein in de IJmondcommissie heeft plaatsgevonden. Op 25 april 2016 bracht het Sociaal en Cultureel Planbureau een rapport naar buiten m.b.t. de zorg en ondersteuning in Nederland.  Ik besef me dat “transformatie-agenda” en “IJmondcommissie” voor ons raadsleden gesneden koek is, maar waarschijnlijk niet voor de willekeurige inwoner van de IJmond. Daarom grijp ik dit artikel aan om u dit uit te leggen. Het is namelijk een onderwerp dat impact heeft op veel inwoners van Velsen en waarover ook veel zorgen zijn.

Wat is de transformatie-agenda?

Simpel gezegd is dit een mooi boekje met richtlijnen waarmee de gemeente haar zorgtaken moet gaan omvormen met de uiteindelijke doelstelling de zorg goedkoper te maken.
De taken die de gemeenten hebben overgedragen gekregen van de landelijke overheid zijn:

1. De Jeugdzorg
2. De WMO
3. De participatiewet

De IJmondiale transformatie-agenda heeft de titel “ Van control naar zelforganistie”.

Zelforganisatie of zelfredzaamheid is het leggen van de verantwoordelijkheid bij de hulpbehoevende zelf. Zwart-wit gezegd: zorg zelf maar voor je hulp in de vorm van mantelzorg.

De agenda staat vol met teksten als:
– Zelforganisatie;
– Inwoners hebben de regie;
– inwoners zijn niet langer klant, maar actieve spelers in het veld van oplossingen.

Wat is de IJmondcommissie?

In de IJmondcommissie komen de raadsleden van Heemskerk, Beverwijk en Velsen zo’n 7 tot 8 keer paar jaar bij elkaar, om bepaalde zaken die we als IJmond-gemeenten gezamenlijk behandelen, te bespreken. Daarbij moet u denken aan: het versterken van de economie, het verbeteren van de luchtkwaliteit, het verbeteren van de bereikbaarheid en de mobiliteit, zaken met betrekking tot wonen, het in stand houden van regionale voorzieningen. Maar ook aan de samenwerking met betrekking tot de door de landelijke overheid aan de gemeenten opgelegde zorgtaken, de z.g. decentralisaties.

In de IJmondcommissie worden voorstellen m.b.t. de bovengenoemde onderwerpen besproken en wordt bekeken of voor de betreffende voorstellen draagvlak bestaat in de afzonderlijke raden van Heemskerk, Beverwijk en Velsen.

Wat is het standpunt van Velsen Lokaal?

Als enige partij hebben wij tijdens de IJmondcommissie-vergadering benadrukt dat als je zoveel van je inwoners verwacht je toch minimaal de voorwaarden moet scheppen om hen in staat te stellen hun zorg goed te regelen. Met mooie teksten alleen red je het niet. Voorafgaand aan de totstandkoming van de transformatie-agenda hebben de IJmondgemeenten een tweetal onderzoeken laten uitvoeren naar de gang van zaken sinds het begin van de decentralisaties (1 jan. 2015).

In het rapport “Ervaringen klanten met begeleiding WMO” lezen we dat de cliënten zichzelf een 5,5 geven voor zelfredzaamheid en dat 70% van de mensen aangeeft geen mogelijkheden te zien meer hulp van naasten te krijgen. In het rapport “Cliëntervaringen Sociale Wijkteams en Centrum Jeugd en Gezin IJmond” is te lezen dat de bewoners/gezinnen positief zijn over het proces doch veel minder over het resultaat.

Naast de bevindingen in de genoemde rapporten moeten we beseffen dat we tegenwoordig zeer individualistisch zijn ingesteld en er zeker nog keihard gewerkt moet worden aan een goede sociale cohesie in de wijken. De laatste genoemde 3 punten geven aan dat de stap naar zelforganisatie en zelfredzaamheid nog erg groot is, zeker als je beseft dat de transformatie per 1 januari 2017 moet beginnen. Velsen Lokaal heeft tijdens de behandeling nadrukkelijk aandacht gevraagd voor de bovengenoemde zaken maar helaas weinig bijval gekregen. Als de basis waarop je de zelfredzaamheid wilt bouwen niet goed fundeert zal het snel instorten. Dit met de uitkomsten van het landelijk onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau, waaruit met name blijkt dat onze alleenstaande ouderen grote moeite hebben met het krijgen van mantelzorg, doet ons vrezen voor de toekomst.

U kunt ervan op aan dat Velsen Lokaal aandacht blijft vragen voor die mensen in de samenleving die hulp nodig hebben.