Gisterenavond vond in een vol en rumoerig Witte Theater de langverwachte discussie bijeenkomst over HOV Velsen plaats tussen raads- en statenleden en vertegenwoordigers van de belangengroepen tegen het HOV tracé. Het Witte Theater was afgeladen met politici, tegenstanders en ‘slechts’ enkele voorstander van het HOV tracé.

• Beryl Dreijer (debatwinnaar van deze avond) van Forza! IJmond: ‘Tegenstanders beter ‘gewapend’ met argumenten dan voorstanders’
• Terechtwijzing vanuit het publiek: ‘biertje’ voor Henk Wijkhuisen (D66), negeren signalen burgers tijdens verkiezingscampagne: ‘Burger zou lui achterover zitten met biertje en niet opletten’
• VVD Velsen vond 200 man ‘overdreven’ om te spreken van ‘het volk is woest’ (uitspraak van Jelle Dijkstra), getallen zijn kennelijk rekbaar begrip, als grote verliezer wel zelf winnaar willen spelen
• Lees ook artikel IJmuider Courant (en vooral de reacties)

Deze discussie werd georganiseerd naar aanleiding van de petitie van tegenstanders van het HOV tracé die door ruim 2500 mensen is getekend en in september 2013 is aangeboden aan de gemeente Velsen en de provincie Noord-Holland. De belangrijkste conclusie van de avond is dat de politieke macht in Velsen en Noord-Holland lijnrecht tegenover een grote groep inwoners is blijven staan en dat de argumenten van tegenstanders maar niet tot deze machthebbers willen doordringen.

Thema’s

Tijdens de discussie avond, die overigens uitstekend was georganiseerd door het projectbureau HOV Velsen, kwamen 3 thema’s aan bod die vooraf werden gegaan door een korte presentatie van gemeentelijke en provinciale ambtenaren. In groepen van 6 (2 Statenleden, 2 raadsleden en 2 leden van belangengroepen) werd vervolgens aan statafels gediscussieerd. Bij de aftrap werd al gauw duidelijk dat de staten- en raadsleden het niet gemakkelijk zouden krijgen. Vanuit het publiek kwamen meteen emotionele en vurige reacties voorzien van kritische vragen over nut en noodzaak, over de neveneffecten van de busbaan en over de politieke processen.

Waarom R-Net en HOV Velsen?

Bij het thema ‘Waarom R-Net en HOV Velsen’ werd uitgebreid stil gestaan bij de betrouwbaarheid, snelheid, punctualiteit en het comfort van HOV. Door de belangengroepen werd nog eens duidelijk gemaakt dat niemand tegen HOV is, maar dat de discussie gaat over het tracé. R-Net zou een hogere betrouwbaarheid, hogere snelheid en betere punctualiteit kennen. Die eigenschappen zijn echter niet zo vanzelfsprekend als de provincie ons wilde doen geloven. De reiziger beoordeelt de R-Net verbinding Zuidtangent tussen Haarlem en Amsterdam Bijlmer niet veel beter en op sommige punten zelfs slechter dan het overige busvervoer in de regio Haarlem/IJmond.

Door de beperkte reistijdwinst van 2 minuten op het tracé IJmuiden-Haarlem zal de gemiddelde reiziger geen significant tijdvoordeel hebben in HOV Velsen. Naar verwachting zal de reiziger de reissnelheid dus niet veel beter gaan beoordelen.

Ook de frequentie van HOV Velsen zal niet hoger liggen dan nu. Kortom: R-Net zal in Velsen niet de beloofde zegen brengen. Vanuit het publiek kwamen dan ook vragen over de zin en onzin van de busbaan. Die werden door de statenleden vooral beantwoord met een verwijzing naar coalitieakkoorden in de provincie en naar de collegevorming in Velsen. ‘We hebben nu eenmaal die afspraken gemaakt en daar moeten we ons aan houden. HOV Velsen is een investering in goed openbaar vervoer in Velsen’. Daarop kwamen uiteraard reacties uit het publiek dat er met het huidige OV niet veel mis is.

Alleen de politici Beryl Dreijer (Forza!-IJmond) en Gerko Buist (SP Velsen) beaamden de kritiek vanuit het publiek. Beryl riep bestuurders en politici vooral op met de kennis van vandaag te reflecteren op de eerder genomen besluiten. ‘Als u zo overtuigd bent van uw plannen en van de effecten in de toekomst, wat is er dan mis met het herijken van een business case om te kijken of we nog wel op de goede weg zitten en zo alle tegenstanders de mond te kunnen snoeren?’

Tracékeuze en bijbehorende kosten

Bij het tweede thema ‘Tracékeuze en bijbehorende kosten’ ontspon zich een interessante maar ook bizarre discussie met D66 Statenlid Andries Tijssens en PvdA raadslid Karel Ockeloen (foto) in de ‘hoofdrol’. Die laatste is na de verkiezingen met hakken over de sloot weer in de gemeenteraad teruggekeerd, maar oreerde gisteren als een ‘arrogante wethouder’ op het podium zonder echt te luisteren naar het publiek.

Tijssens leek een opening te bieden voor wijziging van het HOV tracé door te zeggen dat als het gemeentebestuur van Velsen tot andere inzichten en besluiten zou komen, dan de gedeputeerde Elisabeth Post uiteraard naar die andere afweging zou luisteren. Ockeloen boorde de hoop van het aanwezige publiek gelijk de grond in, door te verwijzen naar eerdere besluiten in Velsen en met vele omslachtige uitspraken het besluit uit 2008 te verdedigen. Zelfs na ingrijpen van de gespreksleider kakelde Ockeloen op zeer gênante wijze verder. Velsen Lokaal raadslid Nathanael Korf onderbouwde nog eens zorgvuldig waarom Velsen Lokaal blijft pleiten voor een heroverweging van het tracébesluit.

Effect van HOV Velsen op de omgeving en het verkeer

Het laatste thema ging over de ‘negatieve effecten van de busbaan op de omgevingen en op de verkeersveiligheid’. Een hoofdrol speelde de busbaan door de Troelstraweg. De gevreesde effecten van de busbaan op de veiligheid van schoolkinderen zorgde voor emotionele vragen uit het publiek. Ook deze reacties werden gebagatelliseerd door Statenleden en door VVD-raadslid Jeroen Verwoort, die de fout maakte te laten doorschemeren dat hij de situatie ter plekke niet kende. Dat zorgde voor olie op het vuur. Hij gaf dat echter onomwonden toe en verdedigde zichzelf door te zeggen dat je als raadslid onmogelijk alle details kunt weten en moet kunnen uitgaan van de deskundigheid van ambtenaren (?!?!?!?!).

Verder kwam nog de vraag aan de orde of er geen referendum zou moeten worden georganiseerd. Daarop reageerde D66 Statenlid Hein Struben door te concluderen dat de gehouden verkiezingen het referendum waren. Dat kwam hem op hoongelach te staan. Ondertussen is duidelijk geworden dat een groot aantal tegenstanders opnieuw een referendumverzoek voorbereiden.

Coalitieakkoorden in beton gegoten

Vanuit de politieke coalities is duidelijk geworden dat er geen enkel begrip bestaat voor de bezwaren van inwoners. Men verschool zich tijdens de discussie achter politieke procedures, coalitieakkoorden en achter een dubieuze interpretatie van de verkiezingsuitslag in Velsen. Het college in Velsen is daarentegen geen juiste afspiegeling van de verkiezingsuitslag. Uiteindelijk bleef een toepasselijke observatie van iemand uit het publiek over: “Provinciale Staten zegt open te staan voor een andere afweging van het gemeentebestuur in Velsen.

Vertegenwoordigers uit de gemeenteraad van datzelfde gemeentebestuur zijn het echter niet eens over de vraag of er een andere afweging moet komen, maar omdat de coalitiepartijen in Velsen het HOV tracé zonder blikken of blozen blijven steunen en daarbij verwijzen naar provinciale besluiten, zitten we in een vicieuze cirkel waar je niet uitkomt.” Beryl Dreijer kwam tot de conclusie dat de coalitieakkoorden in beton gegoten zijn. In dit kader is nog een andere constatering te doen. Wethouder Ronald Vennik (PvdA) heeft vorig jaar bij verschillende gelegenheden laten optekenen dat de provincie met schadeclaims zou komen, als de gemeente het HOV tracé zou willen wijzigen. Die uitspraken blijken na gisterenavond niet correct te zijn. Statenleden gaven namelijk overduidelijk ruimte aan het gemeentebestuur om een zelfstandige afweging te maken. Overigens heeft gedeputeerde Elisabeth Post dit al eerder aangegeven.

LGV opvallend afwezig in discussie

LGV politici waren verstopt achter in de zaal aanwezig maar bleken zo laf om niet deel te nemen aan de discussie. Onder het publiek zullen ongetwijfeld LGV stemmers geweest zijn. LGV is volgens eigen zeggen altijd duidelijk geweest, nl. HOV door de kern van Driehuis en niet er omheen. Dat standpunt staat nog steeds op de eigen website. Ook zijn nog duidelijke anti-HOVtracé reacties van LGV’ers op twitter en op de eigen site te vinden. LGV heeft de kiezer flink wat uit te leggen, maar durfde dat gisteren duidelijk niet aan. Mogelijk wel in een (nog komend) debat over het coalitieakkoord in Velsen. De kiezer verdient die uitleg, want zonder LGV, dat altijd tegenstander was van het HOV tracé, was dit college er namelijk niet gekomen.

Andere conclusies

Telefonisch en via mail heeft Velsen Lokaal veel reacties en conclusies vanuit het publiek op de discussie bijeenkomst vernomen. Samengevat zijn deze conclusies.

• De gemeente Velsen heeft gekozen voor samenwerking met de provincie niet omdat zij een verbeterd openbaar vervoer wil, maar omdat zij met de bijdrage van de provincie allerlei projecten kan financieren. De gemeente is bereid om daarvoor zelfs een verslechtering van het openbaar vervoer te accepteren.
• Er is vrees dat men de mogelijkheid creëert om in de toekomst toch een weg over het spoor te hebben als de bus niet oplevert wat men ervan had gehoopt. Dan heeft de gemeente met provinciaal geld toch een autoweg verkregen.
• De provincie wil wel aanpassingen doorvoeren mits het initiatief van de gemeente komt.

Velsen Lokaal zal het HOV project zeer kritisch blijven volgen en beraadt zich momenteel op het inzetten van verschillende politieke instrumenten. Wat Velsen Lokaal betreft gaat er geen spade in de grond voor de vrij liggende busbaan zolang er een brede maatschappelijke ontevredenheid heerst over de wijze waarop dit project wordt uitgevoerd.